Polska starzeje się w zastraszającym tempie. Przedsiębiorcy też to widzą

Niepewność zdarzeń gospodarczych i konkurencja globalna to dwa najważniejsze wyzwania dla przedsiębiorstw w najbliższych pięciu latach – wynika z badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Firmy zwracają uwagę także na kryzys demograficzny. Z danych GUS-u wynika, że problem się nasila.

Polski Instytut Ekonomiczny (PIE) wskazuje w badaniu, że przedsiębiorstwa postrzegają niepewność otoczenia gospodarczego oraz konkurencję ze strony firm zagranicznych jako najpoważniejsze problemy, z jakimi będą musiały się zmierzyć w ciągu najbliższych pięciu lat. Raport zwraca uwagę na zróżnicowanie obaw w zależności od wielkości firmy.

Najczęściej na niepewne otoczenie gospodarcze wskazywały małe firmy. PIE podkreślił, że zdaniem badanych przedsiębiorców, zmienność otoczenia wymusza podejmowanie działań zwiększających odporność firm na trudne do przewidzenia zmiany. Najwięcej wskazań na niepewność otoczenia pochodziło od małych firm (66 proc.).

Z przytoczonego przez Instytut badania wynika, że globalna konkurencja stanowi większe wyzwanie dla firm średnich (53 proc.) i dużych (52 proc.) niż dla mikro (41 proc.) i małych (46 proc.). Autorzy raportu wyjaśnili, że mniejsze firmy częściej działają wyłącznie na rynkach lokalnych, obsługują stałych, znanych klientów i rzadziej planują wejście na rynki zagraniczne.

Kryzys demograficzny się nasila

Zdaniem autorów, starzenie się społeczeństwa uznawane jest za kolejne wyzwanie, które w najbliższych pięciu latach będzie determinować działalność przedsiębiorstw. Blisko połowa badanych średnich firm (45 proc.) była zdania, że konsekwencją zmniejszenia udziału osób w wieku produkcyjnym będą problemy ze znalezieniem pracowników, zwłaszcza o odpowiednio wysokich kompetencjach.

Polska zmaga się z poważnym problemem demograficznym. Według danych GUS liczba ludności na koniec grudnia 2024 roku wyniosła 37,49 mln osób, co oznacza, że obniżyła się o ok. 157 tys. osób w stosunku do stanu sprzed roku. Natomiast liczba urodzeń była najniższa od zakończenia drugiej wojny światowej.

W tym tygodniu Główny Urząd Statystyczny poinformował, że w końcu czerwca 2025 r. ludność Polski liczyła 37 mln 402 tys. osób. W miastach mieszkało 22 mln 213 tys. osób, na wsi 15 mln 189 tys.

„W pierwszym półroczu 2025 r. liczba ludności Polski zmniejszyła się o 87 tys. osób – oznacza to ubytek rzeczywisty, którego stopa wyniosła -0,23 proc.” – napisał GUS w raporcie.

Urząd dodał, że w pierwszym półroczu zarejestrowano 116 tys. urodzeń żywych, tj. o 9,9 tys. mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Zmarło natomiast ponad 208 tys. osób. W stosunku do pierwszego półrocza 2024 r. liczba zgonów zwiększyła się o około 5 tys.

Szybkie tempo zmian technologicznych

Wróćmy do raportu PIE. Z publikacji wynika, że im większa firma, tym bardziej dostrzega wpływ potrzeby uwzględniania kwestii zrównoważonego rozwoju oraz odpowiedzialności społecznej w swojej działalności w najbliższych pięciu latach. Duże przedsiębiorstwa są bardziej świadome znaczenia społeczno-gospodarczego tych procesów i bardziej zaawansowane w ich wdrażaniu.

„Około jedna trzecia badanych firm, niezależnie od ich wielkości, uważa, że zmiany postaw i preferencji konsumenckich będą miały duży lub bardzo duży wpływ na działalność firmy w najbliższych pięciu latach. Nie oznacza to, że przedsiębiorcy nie doceniają znaczenia tego wyzwania, ale w kontekście innych (zmienność otoczenia, silna konkurencja) zmiany preferencji klientów nie oznaczają dla firmy tylu zagrożeń i ryzyka, co inne zjawiska” – dodano.

Jednocześnie jedna trzecia firm średnich i dużych oraz około jedna czwarta mikro i małych uważa, że szybkie tempo zmian technologicznych, w tym automatyzacja procesów i rozwój sztucznej inteligencji, będą miały bardzo silny wpływ na przyszłą działalność przedsiębiorstwa. „Priorytetem jest poprawa efektywności operacyjnej, ale także budowanie przewagi konkurencyjnej” – podkreślono.

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny, przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce.

Źródło: money.pl