Ukraiński drugim językiem w polskich szkołach? MEN rozmawiało z ukraińską delegacją o nauczaniu i egzaminie ósmoklasisty

Czy język ukraiński stanie się drugim językiem obcym nauczanym w polskich szkołach i dołączy do katalogu przedmiotów uwzględnianych na egzaminie ósmoklasisty? Między innymi o tym Barbara Nowacka rozmawiała w Warszawie z ukraińską delegacją.

Ukraiński drugim językiem obcym nauczanym w polskich szkołach?

Obecność dzieci ukraińskich w Polskiej szkole jest obecnie jednym z istotniejszych problemów, z którymi mierzy się system edukacji. I nie chodzi oczywiście o samą obecność, która w kontekście niżu demograficznego w niektórych przypadkach okazała się być wręcz zbawienna dla placówek zagrożonych likwidacją, a o nauczanie w sposób, który z jednej strony będzie jak najbardziej korzystny dla dzieci z Ukrainy, a z drugiej, nie będzie negatywnie wpływał na jakoś i tempo nauczania dzieci polskich. Przypomnijmy, że od roku szkolnego 2024/2025 wszystkie dzieci ukraińskie przebywające w Polsce są objęte obowiązkiem szkolnym. Wcześniej ich rodzicie mieli możliwość wyboru – czy dzieci dołączą do polskiego systemu edukacji, czy będą korzystały z możliwości nauki zdalnej w ukraińskich szkołach, czy też będą się uczyły w systemie mieszanym. Obecnie takiego wyboru już nie ma, a rodzicom, którzy nie dostosują się do obowiązujących zasad, grozi grzywna. Przed rozpoczęciem roku szkolnego 2024/2025 Barbara Nowacka deklarowała, że dzieci ukraińskie włączone w system polskiej edukacji będą uczyły się zgodnie z polskim programem i np. będą uczyły się polskiej historii (co budziło wiele kontrowersji). Dodatkowo będą mogły, na zasadach dobrowolności i na koszt ukraińskiego rządu, mieć swoich nauczycieli i na dodatkowych zajęciach uczyć się języka ukraińskiego, historii, geografii, poza obowiązkowym systemem. Tymczasem, jak podaje portal kresy.pl, podczas spotkania w Warszawie minister edukacji Ukrainy Oksen Lisowyj oraz minister edukacji Barbara Nowacka rozmawiali o możliwości nauczania języka ukraińskiego w polskich szkołach. Rozważano również uwzględnienie go w egzaminie ósmoklasisty.

Egzamin z języka ukraińskiego na egzaminie ósmoklasisty?

Już 29 maja 2025 roku Barbara Nowacka podczas spotkania z ukraińską delegacją, które odbyło się w Warszawie, zadeklarowała wsparcie dla nauczania języka ukraińskiego w szkołach jako drugiego języka obcego. Poinformowała wówczas, że trwają prace nad programami nauczania języka ukraińskiego, które przygotowuje dr Pawło Lewczuk z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Programy te mają umożliwić wprowadzenie języka ukraińskiego jako drugiego języka obcego w wybranych placówkach oświatowych. Przypomnijmy, że już w marcu 2025 roku ambasada Ukrainy w Polsce wystosowała apel do rodziców dzieci uczących się w polskich szkołach, aby składali do dyrektorów placówek oraz lokalnych władz oświatowych wnioski o wprowadzenie języka ukraińskiego jako drugiego języka obcego. Jest to bowiem dopuszczalne na gruncie polskiego prawa, które przewiduje, że uczniowie klas 7–8 szkoły podstawowej oraz wszystkich klas liceum mają obowiązek nauki drugiego języka obcego. Choć w praktyce to szkoła (dyrektor) decyduje o tym, jakiego języka będą uczyli się jej uczniowie, to jednak zgodnie z przepisami wpływ na dokonanie wyboru mogą mieć rodzice uczniów, którzy mogą podjąć w tym zakresie odpowiednią inicjatywę.

Podczas spotkania omówiono nie tylko możliwość nauczania w szkołach języka ukraińskiego, ale również możliwość dodania go do listy języków obcych, z których uczniowie mogliby zdawać obowiązkowy egzamin ósmoklasisty. Zagadnienia te mają zostać uwzględnione w ramach planowanej reformy systemu edukacji w Polsce, która miałaby wejść w życie w latach 2026–2027.