Jaką emeryturę prezydencką otrzyma Andrzej Duda? Jaka to będzie kwota? Kiedy następuje wypłata emerytury prezydenckiej?

Andrzej Duda opuści Pałac Prezydencki w sierpniu 2025 roku, kończąc tym samym dwie kadencje urzędowania. Podobnie jak w przypadku poprzednich prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej, bezpośrednio po złożeniu urzędu otrzyma dożywotnie świadczenie emerytalne przysługujące byłym głowom państwa. Jaka jest wysokość emerytury prezydenckiej i co wpływa na jej ostateczną kwotę?

Emerytura prezydencka – czym jest?

Emerytura prezydencka w Polsce, formalnie nazywana uposażeniem, jest świadczeniem wypłacanym byłym Prezydentom Rzeczypospolitej Polskiej dożywotnio po zakończeniu ich kadencji. Jej wysokość nie jest stała i zależy od bieżącego wynagrodzenia urzędującego prezydenta. Warto zaznaczyć, że emerytura prezydencka jest odrębnym świadczeniem od „zwykłej” emerytury wypracowanej ze składek do ZUS. W przypadku zbiegu prawa do obu świadczeń, były prezydent ma prawo do wyboru jednego z nich.

Czy byli prezydenci otrzymują regularne wynagrodzenie/emeryturę?

Jak podaje interia.pl, po zakończeniu pełnienia funkcji głowy państwa, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie pobiera już pensji związanej z tym stanowiskiem. Zamiast tego, z chwilą opuszczenia urzędu, nabywa on prawo do dożywotniego uposażenia, powszechnie określanego mianem emerytury prezydenckiej.

Jest to świadczenie o charakterze autonomicznym, niezależne od wszelkich innych przysługujących osobie świadczeń emerytalno-rentowych, a prawo do niego powstaje natychmiast po zakończeniu kadencji, bez konieczności spełniania jakichkolwiek dodatkowych warunków, w tym dotyczących wieku. Należy podkreślić, że nie jest to „pensja” w jej tradycyjnym znaczeniu, lecz raczej forma uhonorowania i zabezpieczenia finansowego w uznaniu za lata służby publicznej na najwyższym stanowisku w państwie.

Jakie inne świadczenia przysługują byłemu prezydentowi?

Poza wspomnianą dożywotnią emeryturą, byli prezydenci korzystają z pakietu dodatkowych przywilejów:

• Jednorazowa gratyfikacja pieniężna: Wypłacana jest jednorazowo w wysokości odpowiadającej trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia brutto urzędującego prezydenta, które składa się z wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego. Przy obecnych stawkach, gdzie wynagrodzenie zasadnicze wynosi 18 413 zł brutto, a dodatek funkcyjny 7891,34 zł brutto (co daje łącznie około 26 304 zł brutto miesięcznie), jednorazowa wypłata wyniesie około 78 912 zł.
• Finansowanie działalności biura: Zapewnione jest pokrycie kosztów funkcjonowania biura wraz z zatrudnionym w nim personelem. Szacowane na około 19 000 zł miesięcznie środki umożliwiają byłemu prezydentowi kontynuowanie aktywności publicznej, organizację spotkań, wygłaszanie wykładów czy angażowanie się w inicjatywy o charakterze społecznym.
• Dożywotnia ochrona: Zapewniona jest stała ochrona osobista przez funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa (SOP), obowiązująca na terytorium Polski. Warto zaznaczyć, że przed rokiem 2015, za rządów PiS, zakres ochrony został ograniczony z przyczyn finansowych i przestał obejmować wyjazdy zagraniczne.

Podsumowując, całość przysługujących byłemu prezydentowi świadczeń jest na tyle znacząca, że pozwala na utrzymanie bardzo komfortowego poziomu życia, zdecydowanie przewyższającego standardowe świadczenia emerytalne w Polsce.

Emerytura prezydencka a wiek

Czy skorzystanie z przywilejów związanych ze statusem byłego prezydenta wymaga osiągnięcia wieku emerytalnego? Odpowiedź brzmi: nie. Prawo do emerytury prezydenckiej nabywa się natychmiast po konstytucyjnym zakończeniu kadencji, bez względu na wiek byłego prezydenta. Ustawa z dnia 30 maja 1996 roku o uposażeniu byłych prezydentów RP nie wprowadza żadnych warunków wiekowych dla nabycia tego świadczenia. Warunkiem kluczowym jest jedynie zakończenie pełnienia funkcji zgodnie z Konstytucją. Ta zasada ma zastosowanie również do prezydentów, którzy przestali urzędować wiele lat temu – Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski czy Bronisław Komorowski zaczęli otrzymywać swoje świadczenie niezwłocznie po ustąpieniu ze stanowiska, nie czekając na nabycie prawa do „zwykłej” emerytury z ZUS czy KRUS.

Wysokość emerytury prezydenckiej i przyszłe świadczenie Andrzeja Dudy

Zgodnie z przepisami, wysokość emerytury prezydenckiej ustalana jest na poziomie 75 proc. wynagrodzenia zasadniczego przysługującego urzędującemu prezydentowi. Biorąc pod uwagę obecne wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 18 413 zł brutto, sama ta część świadczenia wyniosłaby 13 809 zł brutto miesięcznie, co po potrąceniach podatkowych i składkowych daje około 11 000 zł netto.

Jednak, jak podaje „Rzeczpospolita”, byli prezydenci RP otrzymują dożywotnie, comiesięczne uposażenie stanowiące 75 proc. sumy wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego, określonych dla osób na kierowniczych stanowiskach państwowych. Przy aktualnych stawkach, gdzie suma tych składników wynosi około 26 304 zł brutto, miesięczne świadczenie emerytalne może osiągnąć kwotę około 18 500 zł brutto.

Istotnym elementem wpływającym na ostateczną podstawę wyliczenia emerytury może być również dodatek za wieloletnią służbę państwową. Andrzej Duda zgromadził blisko 20 lat stażu pracy w strukturach administracji publicznej, licząc okres zatrudnienia w Ministerstwie Sprawiedliwości i Kancelarii Prezydenta za kadencji Lecha Kaczyńskiego, a także działalność jako parlamentarzysta w Sejmie i Parlamencie Europejskim.

Według doniesień „Rzeczpospolitej”, Andrzej Duda nadal ma formalne zatrudnienie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednak od 2015 roku przebywa na bezpłatnym urlopie. Po zakończeniu prezydentury będzie miał możliwość powrotu do pracy na uczelni.

Kto obecnie pobiera emeryturę prezydencką?

Obecnie emeryturę prezydencką pobierają Lech Wałęsa (kadencja 1990-1995), Aleksander Kwaśniewski (kadencja 1995-2005) oraz Bronisław Komorowski (kadencja 2005-2010), mając do niej prawo do końca życia. W sierpniu 2025 roku, po zakończeniu swojej drugiej kadencji, uprawnienie do tego świadczenia nabędzie również Andrzej Duda.

Okazuje się, że w tym roku wysokość wynagrodzenia zasadniczego dla prezydenta wynosi 18 500 zł brutto miesięcznie. A to z kolei oznacza, że aktualnie wysokość emerytury prezydenckich byłych prezydentów wynosi około 14 tys. zł brutto miesięcznie.

Kiedy następuje wypłata emerytury prezydenckiej?

Wypłata tego uposażenia rozpoczyna się po zakończeniu kadencji prezydenckiej, czyli po okresie objętym wynagrodzeniem za pełnienie urzędu.